Archman – Xfce ve KDE-Plazma 2021-05 Kod adı: Mardin – Kararlı Sürümler Hazır

Archman Linux, Arch Linuxtan türetimiş bir linux dağıtımıdır. Hızlı, görsel, kararlı ve kolaydır.

Archman GNU/Linux dağıtımı Arch Linux tabanlıdır ve bağımsız bir projedir. Arch Linux ile resmi bir bağı yoktur. Her sürüm için sorunlar ve pürüzler olmaması adına  mümkün olduğunca yoğun testler yapılır. Kullanıcılardan gelen geri bildirimler de değerlendirilerek makul olanları çalışmalara dahil edilir.

Kıymetli topluluğumuz 2021-05 sürümün kod adı olarak Güneydoğu Anadolu Bölgemizin güzide şehirlerinden Mardin ilini tanıtmaya karar verdik ve sürüm kod adını MARDİN olrak uygun gördük. Tarihi evleri, kültür kaynaşması, dinlerin buluştuğu güzide şehrimizi tanıtmak istedik. Bu sürümde kullanıcı dizininde, Archman örnek dosyaları (archman example files) içinde her türden uzantıyı kendi uygulamalarımız ile test etmek için koyduğumuz Mardin ilinin doğası ve tarihi kavramlar üzerine bilgiler ve görsel tanıtımlar bulacaksınız. Sürüm notlarımızda aşağıda da kısa bilgilendirme yapacağız.

MARDİN
Mardin (Arapça: ماردين, Kürtçe: Mêrdîn, Süryanice: ܡܪܕܐ), Türkiye’nin büyükşehir statüsüne giren bir ili ve en kalabalık yirmi altıncı şehridir. 2020 Yılı TUİK verilerine göre nüfusu 854.716’dir.[1] Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alır. Suriye ile sınır komşusudur.

Şehirde uluslararası kuruluşlarca kültür mirası kabul edilmiş, koruma altına alınmış tarihi yapılar mevcuttur. Mardin farklı dini inanışlar paralelinde, sanatsal açıdan da tarihi değeri olan camiler, türbeler, kiliseler, manastır ve benzeri dini eserler barındırmaktadır. Mardin, İpek Yolu güzergâhında olup, ilde beş han ve bir kervansaray mevcuttur.

Köken bilimi
Mardin adı Arapça kaynaklarda Mâridîn, Süryanice kaynaklarda Marde olarak geçmektedir. Kelimenin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı görüşlere göre Mardin kelimesi, savaşçı bir kavim olan ve Ardeşir tarafından 3. yüzyılda buraya yerleştirilen Mardeler’den gelmektedir. Bazı görüşlere göre de “Kaleler” anlamına gelen Merdin’den gelmektedir. Günümüzde kullanılan adı, Arapça kaynaklarda geçen Mâridîn’den gelmiştir[3].

Tarihçe
Mardin Ulu Camii

Mardin ilinde tarihin çok eski dönemine uzanan dönemlere ait bulgular yer almaktadır. Artuklu Üniversitesi yerleşkesi içindeki Hırbe Helale yerleşim yerinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan taşlar, Paleolitik Çağ’a tarihlenmiştir.[4] Dargeçit İlçesi Ilısu civarında yer alan Boncuklu Tarla yerleşiminde Cilalı Taş Devrine ait buluntulara rastlanılmıştır. Gene Derik ilçesindeki Kerküşti Höyük’te yapılan kazılar sonucu Kalkolitik Çağ dönemine ait kalıntılar bulunmuştur. Kemaliye höyük ve Tilki tepe Höyüklerinde de Kalkolitik Çağ dönemi seramiklere rastlanmıştır. Nusaybin ilçesindeki Girnavaz Höyük’te Erken Tunç Çağı’na tarihlenen kalıntılara rastlanmıştır. Bunun yanı sıra ildeki 36 höyükte Tunç Çağı’ nın çeşitli dönemlerine tarihlenen buluntulara rastlanılmıştır. Mardin-Nusaybin yolu üzerindeki Gırharrin Höyük, Mardin Dağlarının güneyindeki Girnavaz ve Yukarı Dicle havzasındaki Giricano, Kavusan Höyük, Siirt Türbe Höyük, Üçtepe, Ziyarettepe ve Gre Dimse höyüklerinde de bu çağa ait bulgular görülmektedir.

Girnavaz höyük, Dargeçit ilçesindeki Zeviya Tivilki höyük ve Kızıltepe-Viranşehir yolu üzerindeki Kerküşti höyük kazılarında Demir Çağı’na tarihlenen kalıntıları bulunmuştur. Nisibis, Midyat, Savur, İzbırak-Zaz, Baskavak-Ahmedi ve Dereiçi (Killit)’de bulunan eski dönem yerleşimlere tarihi kaynaklarda bahsedilmiştir. M.Ö 2000 yılı dolaylarında Asur egemenliğinde olan Mardin ve çevresi daha sonra Hitit ve Urartu egemenliğine geçmiştir.

Mardin adı ilk defa 4. yüzyıl Roma tarihçilerinden Ammianus Marcellinus tarafından bahsedilmiştir. I. Justinianus dönemi tarihçisi Prokopius, şehirden Margdis adıyla ikinci derece önemde bir kale olarak bahsetmiştir. Kale, 640 yılında İyâz bin Ganm komutasındaki İslam ordularınca ele geçirildi. Bu dönemde bölgeye yoğun bir Arap nüfusu yerleşimi başladı. Emevî ve Abbâsî döneminde El Cezire valiliğinin toprakları içerisinde yer aldı. 750-751 yıllarında Mardin’e hâkim olan Hariciler’in Harûriyye koluna mensup Benî Rebîa kabilesi reisi Büreyke’nin isyanına sahne oldu. Mardin kalesi, Hamdani hanedanlığının kurucusu Hamdân bin Hamdûn tarafından 885 yılında ele geçirildi. Abbasi Halifesi Mutezid tarafından 894 yılında geri alındı. Daha sonra yeniden Hamdani egemenliğine giren bölge, 10. yüzyılın sonundan 11. yüzyıl sonlarına kadar Mervaniler ile Ukayliler arasında sıklıkla el değiştirdi.

1085 yılında Mardin’in de olduğu bölge Selçuklu egemenliğine geçti. Bu tarihten itibaren bölge yoğun bir Türkmen iskanına sahne oldu. 1103 yılında Artuklu Beyliği hakimiyetine giren Mardin, daha sonra İlgazi Bey liderliğinde kurulan ve yaklaşık üç yüzyıl kadar hüküm süren Mardin Artukluları’nın hakimiyetine geçti. Bu dönemde oldukça gelişen şehir en parlak dönemlerini yaşadı. 1183 yılında Selahaddin Eyyubi şehre ilerlediyse de burayı ele geçiremedi. Ancak 1185’te Mardin Artuklu Beyliği, Eyyubi hâkimiyetini tanıdı. 1198 yılında I. Adil şehri yağmalasa da kaleyi ele geçiremedi. 1203 yılındaki Eyyubi saldırılarına da karşı konulabildi. Daha sonra yapılan antlaşma uyarınca Mardin Artukluları Eyyubiler’e tabi oldu. Mardin Artuklular’ı, I. Alâeddin Keykubad zamanında Anadolu Selçukluları’na tâbi oldu.

1260 yılında İlhanlı hükümdarı Hülagû Han’ın oğlu Yaşmut tarafından sekiz ay kuşatılan Mardin, Mardin hâkimi Necmeddin Gazi Saîd’in oğlu tarafından öldürülmesiyle İlhanlılara teslim oldu. Mardin kalesi, 1366 ve 1383 yıllarındaki Karakoyunlu saldırılarına dayandı. 1394 ve 1401 yıllarında şehir Timur’un kuvvetlerince tahrip edildi. 1409 yılında Mardin Artukluları’nın yıkılmasıyla Mardin, Karakoyunlular’ın kontrolüne geçti. 1432 yılında Mardin kalesi Akkoyunlular’a teslim oldu. 1451 yılında Karakoyunlular kaleyi kuşatsa da, şehri tahrip ederek geri çekildiler. 1507 yılında Şah İsmail tarafından Mardin şehri ve kalesi ele geçirildi. 1515 yılında şehir Osmanlı kuvvetlerine teslim olsa da kale ele geçirilemedi. 1516 yılında yeniden kuşatılan kale, 1517 yılında Osmanlı kuvvetlerince ele geçirildi.

Osmanlı döneminde nispeten sakin bir dönem geçiren Mardin, 19. yüzyıldan itibaren karışıklıklara sahne oldu. Osmanlı ile Mısır Hidivliği arasındaki mücadele döneminde Mardin bir süre Milli aşiretine bağlı isyancıların denetiminde kaldı. 1847 ve 1865 yıllarında yaşanan kolera salgınlarında şehirde çokça ölümlere yol açtı. 1891 yılında kapalı çarşısı yandı. 1895 yılında isyancıların saldırısına uğrasa da bu durum kısa sürede bastırıldı. Mondros Mütarekesi’nden sonra İtilaf Devletleri’nin askeri yerleşimi olmadı.

Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Mardin

 

Mardin Province

Mardin Province (Turkish: Mardin ili, Kurdish: Parêzgeha Mêrdînê‎,[2] Arabic: محافظة ماردين‎[3]), is a province of Turkey with a population of 809,719 in 2017, slightly down from the population of 835,173 in 2000. Kurds form the majority of the population[4] followed closely by Arabs who represent 40% of the province’s population.[5]

Demographics

Mardin Province is considered part of Turkish Kurdistan[6] and is predominantly populated by Kurds and Arabs who both adhere to the Shafiʽi school of Islam.[7] There is also a small Assyrian Christian population left.[8] A recent study from 2013 has shown that 40% of Mardin Province’s population identify as Arabs, and this proportion increases to 49% in the city of Mardin and 48% in Midyat, where Arabs form the majority.[5]
Social relations

Social relations between Arabs and Kurds have historically been difficult with hostility, prejudice and stereotypes but have in recent years improved.[9] Arabs with Assyrians did not take part in the Kurdish–Turkish conflict and the position of the two groups have been described as being ‘submissive’ to the Turkish state, creating distrust between them and the Kurds. Kurds perceived Arabs as spies for the state and local Arabs in Mardin city tended to exclude and dominate local politics in the city.[10] Arabs started losing their grip on Mardin city in the 2010s and the Kurdish BDP won the city in the local elections in 2014. Mardin city had previously been governed by pro-state parties supported by local Arabs.[11]

Despite the difficult relations, Arab families have since the 1980s joined the Kurdish cause,[9] and Arab and Assyrian politicians from Mardin are found in Peoples’ Democratic Party including Mithat Sancar and Februniye Akyol.
Language

In the first Turkish census in 1927, Kurdish and Arabic were the first language for 60.9% and 28.7% of the population, respectively. Turkish stood as the third largest language at 6.6%. In the 1935 census, Kurdish and Arabic remained the two most spoken languages for 63.8% and 24.9% of the population, respectively. Turkish remained as the third largest language at 6.9%.[12] In the 1945 census, Kurdish stood at 66.4%, Arabic at 24.1% and Turkish at 5.6%.[13] In 1950, the numbers were 66.3%, 23.1% and 7.5% for Kurdish, Arabic and Turkish, respectively.[14] The same numbers were 65.8%, 16.5% and 12.9% in 1955, and 66.4%, 20.9% and 8.6% in 1960.[15] In the last Turkish census in 1965, Kurdish remained the largest language spoken by 71% of the population, while Arabic remained the second largest language at 20% and Turkish stood at 8.9%.[16]
Religion

In the Ottoman yearbook of 1894–1895, Mardin Sanjak had a population of 34,361 and 75.8% adhered to Islam. The largest religious minority was Orthodox Assyrians who comprised 9.9% of the population, followed by Catholic Armenians at 8.3%, Catholic Assyrians at 3.4%, Protestants at 1.6% and Chaldeans at 0.9%.[17] Muslims comprised 90.5% of the population in 1927, while Christians of various denominations stood at 3.1% and Jews at 0.3%.[18] In 1935, Muslims comprised 91.2% of the population, while Christians remained the second largest minority at 5.3%. The Jewish population declined to 72 individuals from 490 in 1927.[19] In 1945, 92.1% of the population was Muslim, while Christians were 3.8% of the population.[20] The same numbers were 93.2% and 6.8% in 1955.[21] In 1960, Muslims constituted 93.7% and Christians remained at 6.3%.[22] Same numbers were 91.9% and 5.7% in 1965.[23]

It was estimated that 25,000 Assyrian members of the Oriental Orthodox Church still lived in the province in 1979.[24] Only 4,000 Assyrians remained in the province in 2020, most having migrated to Europe or Istanbul since the 1980s.[8]
History

Mardin comes from the Syriac word (ܡܪܕܐ) and means “fortresses”.[25][26]

The first known civilization were the Subarian-Hurrians who were then succeeded in 3000 BCE by the Hurrians. The Elamites gained control around 2230 BCE and were followed by the Babylonians, Hittites, Assyrians, Romans and Byzantines.[27]

The local Assyrians/Syriacs, while reduced due to the Assyrian Genocide and conflicts between the Kurds and Turks, hold on to two of the oldest monasteries in the world, Dayro d-Mor Hananyo (Turkish Deyrülzafaran, English Saffron Monastery) and Deyrulumur Monastery. The Christian community is concentrated on the Tur Abdin plateau and in the town of Midyat, with a smaller community (approximately 200) in the provincial capital. After the foundation of Turkey, the province has been a target of a Turkification policy, removing most traces of a non-turkish heritage.[28]
Inspectorate General

In 1927 the office of the Inspector general was created, which governed with martial law.[29] The province was included in the First Inspectorate-General (Turkish: Birinci Umumi Müfettişlik) over which the Inspector General ruled. The Inspectorate-General span over the provinces of Hakkâri, Siirt, Van, Mardin, Bitlis, Sanlıurfa, Elaziğ and Diyarbakır.[30] The Inspectorate General were dissolved in 1952 during the Government of the Democrat Party.[31] The Mardin province was also included in a wider military zone in 1928, in which the entrance to the zone was forbidden for foreigners until 1965.[32]
Source: https://en.wikipedia.org/wiki/Mardin_Province

Archman – Xfce 2021-05 MARDİN sürümü de öncekiler gibi desteklenmeyen ekran kartı sürücülerini ve wireles sürücülerini tanıyacak şekilde hazırlanmıştır. Desteklenmeyen sürücü paketleri güncellenmiştir. Özellikle leni nesil donanımlarda açılış sorunu yaşamamak adına grup parametrelerine hazır girdi seçenekleri eklenmiştir. Nonfree veya free açık ve kapalı kaynak seçenekleri ile sistemi boot edebilirsiniz. Arch linux depolarının yanısıra, desteklenmeyen sürücü paketleri, dağıtımımıza has sanat çalışmaları, sistem yükleyici, paket yükleyici gibi paketleri barındıran kendi depomuz da mevcuttur. AUR yani Arch kullanıcıları deposu ise varsayılan olarak etkindir. AUR deposunden derleme ve paket kurulumu için ise yay derleme betik paketi sisteme dahil edilmiştir. yay -S paket şeklinde derleme yapabilirsiniz.

Archman GNU/Linux, paket yükleme aracı olarak PAMAC uygulamasını kullanır. Sistem yükleyici olarak ise  universal framework sistem yükleyici CALAMARES kullanılmıştır. UEFI kurulum desteğimiz de elbette mevcuttur ve oldukça kolaydır.

Bu kararlı sürümde de sağlamlığın yanısıra görselliğe ve hızlı olmaya özel bir önem verdik. Simge setimiz son sürümlerimizden bildiğiniz üzere Surfn Arc simge setidir. Tema ve pencere dekorasyonu olarak ise Qogir-Lite tema kullanılmıştır. Duvar kağıdı ve giriş arkaplanı olarak bu sürümden itibaren bir değişikliğe gittik ve kendi çalışmalarımızı kullanmaya karar verdik. Tulliana tarafından inkscape üzerinde hazırlanan vectör çalışmamız sizi karşılayacak ve gözü yormayan modern bir görünüm hissi verecek. Yazıtipi olarak ise Liberation Sans font tipi, öntanımlı font olarak belirlendi. Giriş yöneticisi olarak zaman zaman sorun çıkaran lightdm yerine sddm giriş yöneticisi kullanıldı. Temel prensip olarak internet bağlantısı olmayan bir kullanıcının standart ihtiyaçlarının tamamını sağlayacak, görsel, zengin, donanım dostu ve düşük kaynak tüketen sürümler hazırlamaktayız. Ayrıca bu sürümde altta yüzde 70 ölçeklenmiş dock tarzı kullanımda bir panel bulacaksınız ve akıllı kullanım modunda size maksimum pencere kullanım alanı bırakacak. Bu sürümde yine archmaniso yapısında birçok düzenleme yaptık. Bu da inşa edeceğimiz sürümlerin yeni çalışmalar içerdiği ve yeni sürümün verimli olacağı anlamına gelmektedir. Yine bu sürümde Xfce 4.16 yeni yayınlamış kararlı sürüm ve Plasma Desktop 5.21 sürümkeri kullanıldı ve optimize edildi.

ARCHMAN KDE-Plazma

SHA1SUM: 6cd22ce511a3e67003982627613036476dd53db0

Archman KDE-Plasma DOWNLOAD HERE

ARCHMAN XFCE

SHA1SUM: 9dd9ad5c06a7f7c676dca7c3c3275f7b35af2f61

Archman Xfce DOWNLOAD HERE

Bu sürümlerde kullanılan belli başlı paketler ve çalışmalardan birkaç örnek:
linux 5.11.16.arch1-1 (linux çekirdeği)
pamac-aur 10.1.1-1 (paket yükleyici)
surfn-icons-git 19.12-1 (simge seti)
archman-settings-manager  0.5.5-8 (archman ayar yönetimi)
archman-example-files 20210422-1(archman örnek dosya tipleri)
archman-wallpapers 20200727-1 (archman arkaplan resimleri)
archman-xfce-settings 20210422-2 (Archman Xfce varsayılan ayarları)
Qogir-light-theme 20200209-1 (Entegrasyon ve pencere dekorasyonu iyileştirmeleri: tulliana)
calamares 3.2.39.3-3 (sistem yükleyici)
firefox 88.0-1 (internet tarayıcı)
Xfce4 4.16 Kararlı Sürüm (masaüstü yöneticisi)

plasma-desktop 5.21.4-1 Kararlı Sürüm (masaüstü yöneticisi)

plasma-framework 5.81.0-1

qt5-base 5.15.2+kde+r188-1
libreoffice-still 7.0.5-3 (ofis uygulamaları)
gimp 2.10.24-3 (resim düzenleyici)
inkscape 1.0.2-5 (vektör düzenleyici)

yay 10.2.1-1 (AUR deposu paket derleme betiği)
Calamares slaytları (Tulliana – Archman çekirdek geliştirici ve sanat işleri (slaytlar tamamen .svg biçimindedir)
Archman Arkaplanları (tulliana-inkscape works)
En güncel sürücüler
Desteklenmeyen sürücüler – Güncellendi
AUR depoları varsayılan olarak etkindir. Derleme betiği olarak YAY kullanılır.
Multilib depolar varsayılan olarak etkindir.

Kolaylaştırılmış Terminal komutları

sudo pacman -S yerine sadece pac kullanabilirsiniz
pac komutu ile uçbirimden paket yükleyebilirsiniz. Örnek: pac firefox

sudo pacman -Ss yerine sadece pacs kullanabilirsiniz
pacs  komutu ile uçbirimden paket bağımlılıklarına bakabilirsiniz. Örnek: pacs firefox

sudo pacman -Syy yerine sadece pacu kullanabilirsiniz.
pacu komutu ile uçbirimden yansıları yenileyebilirsiniz.

sudo pacman -Syyu yerine sadece update kullanabilirsiniz.
update komutu ile uçbirimden sistemi güncelleyebilirsiniz.

sudo rm /var/lib/pacman/db.lck yerine sadece unlock kullanabilirsiniz.
unlock komutu ile pacman veritabanı kilitli kaldığında kilidi kaldırabilirsiniz.

sudo reflector –verbose –latest 15 –sort rate –save /etc/pacman.d/mirrorlist yerine sadece mirrors kullanabilirsiniz.
mirrors komutu ile uçbirimden en hızlı 15 yansıyı belirleyip yansı listesine yani /etc/pacman.d/mirrorlist dosyasına yazabilirsiniz.

sudo reflector –verbose –latest 15 –sort rate –save /etc/pacman.d/mirrorlist && sudo pacman -Syyu yerine sadece upgrade kullanabilirsiniz.
upgrade komutu ile uçbirimden en hızlı 15 yansıyı belirleyip yansı listesine yani /etc/pacman.d/mirrorlist dosyasına yazabilir ve en son güncellemeleri alarak sistem güncellemesi ve sistem yükseltmesi yapabilirsiniz.

sudo pacman -Scc yerine sadece clean kullanabilirsiniz.
clean komutu ile uçbirimden ön bellekte bekleyen ve yer işgal eden eski paketleri ve paket listelerini silip temizleyebilirsiniz.

sudo pacman -R yerine sadece remove kullanabilirsiniz
remove komutu ile uçbirimden bir paketi kaldırabilirsiniz. Örnek: remove firefox

sudo pacman -Qi yerine sadece info kullanabilirsiniz
info komutu ile uçbirimden bir paketin inşa bilgilerini görebilirsiniz. Örnek: info firefox

yay -S paket-adı yerine sadece aur paket-adı kullanabilirsiniz

yay -S paket-adı –noconfirm yerine sadece aurno paket-adı kullanabilirsiniz

KURULUM MEDYASI USB AKTARIMI:

Kurulum medyasını Suse ImageWriter, Etcher veya dd modunda Rufus uygulamaları ile USB’ye aktarmanızı öneririz. Archman depomuzda imagewriter mevcuttur ve Archman sürümlerinde varsayılan olarak kuruludur.

ya da

dd komutları ile kurulum medyasını USB diske yazmak için:
Linux sistem üzerinde terminal üzerinden de kalıbı USB diske yazdırabilirsiniz.
Bunun için önce USB diskinizi şöyle bir komut ile biçimleyin:

sudo mkfs.vfat /dev/sd? -I

ardından kalıbı şu komut ile yazdırınız:

sudo dd bs=4M if=/dosya-yolu/archman.iso of=/dev/sd? status=progress && sync

Bu komuttaki dosya-yolu kalıbın bulunduğu dizindir. Kurulum kalıbı nerede ise o dizini yazmalısınız. archman.iso yerine ise indirdiğiniz kalıbın tam adını yazmalısınız. ? işareti yerine ise usb diskinizin harf etiketini yazmalısınız.

BAĞIŞ: Archman Linux çalışmalarına verdiğiniz gönül desteği, Archman Linux kullanımınız, testleriniz ve geri bildirimleriniz bizim için maddi kıymet biçilemeyecek kadar değerlidir. Her türlü katkıya her zaman açığız ve her türlü desteğinize ihtiyacımız var. Archman Linux çalışmalarına, sunucu hizmetleri, alan adı hizmetleri, donanım hizmetleri gibi alanlarda maddi sarfiyatlar mevcuttur. Bu sarfiyatlar için maddi katkı vermek isterseniz http://archman.org/archman-bagis/ bağlantımızdan faydalanarak bize katkı verebilirsiniz Bağışları elimize ulaşan topluluk üyelerimize şükranlarımızı sunarız.  Kıymetli topluluğumuz, her türlü destseğiniz için teşekkür ederiz.

Saygılarımla…

@tulliana

sürüm duyurusu ve geribildirim bağlantısı: https://archman.org/topluluk/postid/20937/