Selamlar...
Kıymetli topluluğumuz;
Archman - Xfce 2020-07 Kod adı: Efes - Kararlı Sürüm Hazır
Archman Linux, Arch Linuxtan türetimiş bir linux dağıtımıdır. Hızlı, görsel, kararlı ve kolaydır.
Archman GNU/Linux dağıtımı Arch Linux tabanlıdır ve bağımsız bir projedir. Arch Linux ile resmi bir bağı yoktur. Her sürüm için sorunlar ve pürüzler olmaması adına mümkün olduğunca yoğun testler yapılır. Kullanıcılardan gelen geri bildirimler de değerlendirilerek makul olanları çalışmalara dahil edilir.
Archman GNU/Linux, sürüm numarası olarak inşa edildiği tarihleri kullanmaktadır. Ortalama her 3-4 ayda bir kod isim değiştirdiğimiz ana sürümlerimiz mevcuttur. Bunların arasında her ay ya da uygun gördüğümüz zamanlarda ara güncelleme sürümleri ve topluluk sürümleri yayınlayacağız.
Kıymetli topluluğumuz, Archman Xfce 2020-07 kod adı: Efes (Ephesus), kararlı sürüm kullanımınıza hazır. Bu sürümde de diğer sürümlerimizde olduğu gibi her bölgemizden bir doğal veya tarihi güzelliğimizi tanıtmaya çalışacağız. Tüm bölgelerimizi önceki yılda tamamladık ve 2020 yılına Manyas sürümü ile Marmara bölgesinden başladık. 2020-07 sürümümüzde İzmir ilinin Selçuk ilçesi sınırları içerisinde bulunan, daha sonra önemli bir Roma kenti olan antik bir Yunan kenti olan Efes kod adını kullanarak küresel bir tanıtım yapmaya karar verdik. Bu sürüme Efes (Ephesus) kod adını vermiş bulunuyoruz. Bu sürümde kullanıcı dizinde, Archman örnek dosyaları (archman example files) içinde her türden uzantıyı kendi uygulamalarımız ile test etmek için koyduğumuz Efes antik kenti ile ilgili bilgiler ve görsel tanıtımlar bulacaksınız. Sürüm notlarımızda aşağıda da kısa bilgilendirme yapacağız
Bu sürümden itibaren arkaplan duvarkağıdı olarak ise kendi çalışmalarımızı kullanacağız. 2020-07 sürümümüzde beğeneceğinizi umduğumuz ve tamamı inkscape ile vectör olarak hazırlanmış bir duvarkağıdı göreceksiniz. Sade ve etkileyici ve gözü yormayan bir çalışma ortaya koymaya çalıştık.
Efes Antik Kenti
Efes (Eski Yunanca: Ἔφεσος Ephesos), Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesi sınırları içerisinde bulunan, daha sonra önemli bir Roma kenti olan antik bir Yunan kentiydi. Klasik Yunan döneminde İyonya'nın on iki şehrinden biriydi. Kuruluşu Cilalı Taş Devri MÖ 6000 yıllarına dayanır. 1994'te UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen[1] Efes, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil edildi.[2]
Tarihçe
Neolitik dönem1996 yılı içinde, Selçuk, Aydın ve Efes yol üçgeninin yaklaşık 100 m kadar güney batısında, mandalina bahçeleri arasında Derbent Çayı'nın kıyısında Çukuriçi Höyük saptanmıştır. Arkeolog Adil Evren başkanlığında yapılan araştırma ve kazılar sonucu, bu höyükte taş ve bronz baltalar, iğneler, açkılı seramik parçaları, ağırşaklar, obsidien (volkanik cam) ve sileks (çakmak taşı), deniz kabukluları, öğütme ve perdah aletleri bulunmuştur. Yapılan değerlendirmeler ışığında, Çukuriçi Höyük'te, Neolitik Dönemden Erken Bronz Çağına kadar bir yerleşimin ve yaşamın olduğu saptanmıştır. Aynı tür malzemeler, yine Selçuk, Kuşadası yolunun yaklaşık 8. km'de Arvalya Deresi'nin bitişiğinde Gül Hanım tarlasında Arvalya Höyük saptanmıştır. Çukuriçi ve Arvalya (Gül Hanım) höyüklerinde saptanan eserler ile, Efes'in yakın çevresinin tarihi böylece Neolitik Dönem'e kadar ulaşmaktadır.
Bugün Artemis Tapınağı'nın yerinde yıkılmış kolonlardan oluşturulmuş bir sütun haricinde hiçbir şey yoktur.Helenistik dönem
MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenlerin de yaşamaya başladığı liman kenti Efes, MÖ 560 yılında Artemis Tapınağı çevresine taşınmıştır. Bugün gezilen Efes ise Büyük İskender'in generallerinden Lisimahos tarafından MÖ 300 yıllarında kurulmuştur. Şehir Roma'dan özerk bir şekilde Apameia Kibotos şehri ile ortak para bastırmıştır. Bu şehirler klasik dönemdeki Küçük Asya'da çok parlak yarı özerk davranmaya başlamışlardı. Lisimahos, kenti Miletli Hippodamos'un bulduğu "Izgara Plan"a göre yeniden kurar. Bu plana göre, kentteki bütün cadde ve sokaklar birbirini dik olarak keser.
Roma dönemi
NikeHellenistik ve Roma çağlarında en görkemli dönemlerini yaşayan Efes, Roma İmparatoru Augustus zamanında, Asya Eyaleti'nin başkenti olmuş ve nüfusu o dönem (MÖ 1.-2. yüzyıl) 200.000 kişiyi aşmıştır. Bu dönemde her yer mermerden yapılmış anıtsal yapılarla donatılır.
Efes
4. yüzyılda limanın dolmasıyla Efes'te ticaret geriler. İmparator Hadrianus, limanı birkaç kez temizletir. Liman kuzeyden gelen Marnas Çayı ve Küçük Menderes nehrinin getirdiği alüvyonlarla dolar. Efes denizden uzaklaşır. 7. yüzyılda Araplar bu kıyılara saldırır. Bizans döneminde tekrar yer değiştiren ve ilk kez kurulduğu Selçuk'taki Ayasuluk Tepesi'ne gelen Efes, 1330 yılında Türkler tarafından alınır. Aydınoğullarının merkezi olan Ayasuluk, 16. yüzyıldan itibaren giderek küçülmeye başlamıştır. Günümüzde ise bölgede Selçuk ilçesi bulunmaktadır.
Efes ören yerinde, Hadrianus Tapınağı girişindeki frizde Efes'in 3 bin yıllık kuruluş efsanesi şu cümlelerle yer alır: Atina kralı Kodros'un cesur oğlu Androklos, Ege'nin karşı yakasını keşfetmek ister. Önce, Delfi kentindeki Apollon Tapınağı'nın kahinlerine danışır. Kahinler ona, balık ve domuzun işaret ettiği yerde bir kent kuracağını söyler. Androklos bu sözlerin anlamını düşünürken Ege'nin lacivert sularına yelken açar... Kaystros (Küçük Menderes) Nehri'nin ağzındaki körfeze geldiklerinde karaya çıkmaya karar verirler. Ateş yakarak tuttukları balıkları pişirirlerken çalıların arasından çıkan bir yaban domuzu, balığı kaparak kaçar. İşte kehanet gerçekleşmiştir. Burada bir kent kurmaya karar verirler...
Doğu ile Batı arasında başlıca kapı durumunda olan Efes önemli bir liman kenti idi. Bu konumu Efes'in çağının en önemli politik ve ticaret merkezi olarak gelişmesini ve Roma Devrinde Asia eyaletinin başkenti olmasını sağlamıştır. Efes, antik çağdaki önemini yalnızca buna borçlu değildir. Anadolu'nun eski anatanrıça (Kybele) geleneğine dayalı Artemis kültürünün en büyük tapınağı da Efes'te yer alır.
MÖ 6. yüzyılda bilim, sanat ve kültürde Milet ile birlikte en ön sırada yer alan Efes, bilge Herakleitos, rüya tabircisi Artemidoros, şair Callinos ve Hipponaks, gramer bilgini Zenodotos, hekim Soranos ve Rufus gibi ünlü kişileri yetiştirmiştir.
Mimari eserler
Efes, tarihi boyunca birçok kez yer değiştirdiğinden kalıntıları yaklaşık 8 kilometrelik geniş bir alana yayılır. Ayasuluk Tepesi, Artemision, Efes ve Selçuk olarak dört ana bölgedeki harabeler yılda ortalama 1,5 milyon turist tarafından ziyaret edilmektedir. Tümüyle mermerden yapılmış ilk kent olan Efes'teki başlıca yapılar ve eserler aşağıda açıklanmıştır:
Artemis Tapınağı
Ana madde: Artemis Tapınağı
Artemis Tapınağı modeli, Miniatürk, İstanbul.
Tiyatro
Meryem Ana Evi
Ashab-ı Kehf mağarası, EfesDünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı, antik dünyanın mermerden inşa edilmiş ilk tapınağı olup temelleri MÖ 7. yüzyıla kadar gitmektedir. Tanrıça Artemis'e ithafen Lidya kralı Croesus tarafından yaptırılan yapı, Yunan mimar Chersiphron tarafından tasarlanmış ve dönemin en büyük heykeltıraşları Pheidias, Polycleitus, Kresilas ve Phradmon tarafından yapılmış olan bronz heykellerle süslenmişti. Büyüklüğü 130 x 68 metre ve ön cephesi diğer Artemis (Ana Tanrıça) tapınakları gibi batıya dönüktü. Tapınak hem bir pazaryeri, hem de bir dini müessese olarak kullanılıyordu. Artemis
Archman - Xfce 2020-07 Efes sürümü de öncekiler gibi desteklenmeyen ekran kartı sürücülerini ve wireles sürücülerini tanıyacak şekilde hazırlanmıştır. Desteklenmeyen sürücü paketleri güncellenmiştir. Özellikle leni nesil donanımlarda açılış sorunu yaşamamak adına grup parametrelerine hazır girdi seçenekleri eklenmiştir. Nonfree veya free açık ve kapalı kaynak seçenekleri ile sistemi boot edebilirsiniz. Arch linux depolarının yanısıra, desteklenmeyen sürücü paketleri, dağıtımımıza has sanat çalışmaları, sistem yükleyici, paket yükleyici gibi paketleri barındıran kendi depomuz da mevcuttur. AUR yani Arch kullanıcıları deposu ise varsayılan olarak etkindir. AUR deposunden derleme ve paket kurulumu için ise yay derleme betik paketi sisteme dahil edilmiştir. yay -S paket şeklinde derleme yapabilirsiniz.
Archman GNU/Linux, paket yükleme aracı olarak PAMAC uygulamasını kullanır. Sistem yükleyici olarak ise universal framework sistem yükleyici CALAMARES kullanılmıştır. UEFI kurulum desteğimiz de elbette mevcuttur ve oldukça kolaydır.
Bu kararlı sürümde de sağlamlığın yanısıra görselliğe ve hızlı olmaya özel bir önem verdik. Simge setimiz son sürümlerimizden bildiğiniz üzere Surfn Arc simge setidir. Tema ve pencere dekorasyonu olarak ise Qogir-Lite tema kullanılmıştır. Duvar kağıdı ve giriş arkaplanı olarak bu sürümden itibaren bir değişikliğe gittik ve kendi çalışmalarımızı kullanmaya karar verdik. Tulliana tarafından inkscape üzerinde hazırlanan vectör çalışmamız sizi karşılayacak ve gözü yormayan modern bir görünüm hissi verecek. Yazıtipi olarak ise Liberation Sans font tipi, öntanımlı font olarak belirlendi. Giriş yöneticisi olarak Lightdm , lightdm-gtk-greeter kullanıldı. Temel prensip olarak internet bağlantısı olmayan bir kullanıcının standart ihtiyaçlarının tamamını sağlayacak, görsel, zengin, donanım dostu ve düşük kaynak tüketen sürümler hazırlamaktayız. Ayrıca bu sürümde altta yüzde 70 ölçeklenmiş dock tarzı kullanımda bir panel bulacaksınız ve akıllı kullanım modunda size maksimum pencere kullanım alanı bırakacak. 2020-01 sürümünden sonra yine sizden gelen geri bildirimler ve talepler doğrultusunda 2020-04 ve ardından da 2020-04 sürümümüzü hazırladık. Bu sürümde yine archmaniso yapısında birçok düzenleme yaptık. Bu da inşa edeceğimiz sürümlerin daha da verimli olacağı anlamına gelmektedir.
Ayrıca 2020 başından itibaren Arch linux resmi duyurularından bilindiği üzere tar.xz paket uzantısından tar.zst paket uzantısına geçmiş bulunuyoruz. zst uzantısı Zstandart arşivleme uzantısıdır ve tar.xz arşivlerinden yaklaşık olarak %1'e yakın daha fazla bir alan kullanır. Neredeyse yok denecek bir fark. Burada asıl önemli olan fark tar.zst uzantılı arşivlerin tar.xz arşivlerinden % 1300 daha hızlı açılmasıdır. Bu da kullanım alanında fark edilir etkiler meydana getirmektedir. Arch linux depoları da güncellendikçe paketlerin tamamını tar.zst uzantısına dönüşecektir. Archman depoları ise tamamen tar.zst kullanımına geçmiştir. https://www.archlinux.org/news/now-using-zstandard-instead-of-xz-for-package-compression/
EKRAN ÇIKTILARI:
Bu sürümde kullanılan belli başlı paketler ve çalışmalardan birkaç örnek:
linux 5.7.8.arch1-1 (linux çekirdeği)
pamac-aur 9.5.6-1(paket yükleyici)
surfn-icons-git 19.12-1 (simge seti)
archman-settings-manager 0.5.5-6 (archman ayar yönetimi)
archman-example-files 20200714-1(archman örnek dosya tipleri)
archman-wallpapers 20200415-1 (archman arkaplan resimleri)
archman-xfce-settings 20200716-1 (Archman Xfce varsayılan ayarları)
Qogir-light-theme 20190103-1 (Entegrasyon ve pencere dekorasyonu iyileştirmeleri: tulliana)
calamares 3.2.26-1 (sistem yükleyici)
firefox 78.0.2-1 (internet tarayıcı)
Xfce4 4.14 Kararlı Sürüm (masaüstü yöneticisi)
libreoffice-still 6.3.6-2 (ofis uygulamaları)
gimp 2.10.20-1 (resim düzenleyici)
inkscape 1.0-5 (vektör düzenleyici)
Calamares slaytları (Tulliana - Archman çekirdek geliştirici ve sanat işleri (slaytlar tamamen .svg biçimindedir)
Archman Arkaplanları (tulliana-inkscape works)
En güncel sürücüler
Desteklenmeyen sürücüler - Güncellendi
AUR depoları varsayılan olarak etkindir.
Multilib depolar varsayılan olarak etkindir.
Ekran alıntı kısayolu PrtSc tuşuna atanmıştır.
Üstten açılır terminal F12 tuşuna atanmıştır.
Başlat menüsüne başlat tuşu Super+L atanmıştır.
paketlerin tam listesine (package list) buradan - here bakabilirsiniz.
Kolaylaştırılmış Terminal komutları
sudo pacman -S yerine sadece pac kullanabilirsiniz
pac komutu ile uçbirimden paket yükleyebilirsiniz. Örnek: pac firefox
sudo pacman -Ss yerine sadece pacs kullanabilirsiniz
pacs komutu ile uçbirimden paket bağımlılıklarına bakabilirsiniz. Örnek: pacs firefox
sudo pacman -Syy yerine sadece pacu kullanabilirsiniz.
pacu komutu ile uçbirimden yansıları yenileyebilirsiniz.
sudo pacman -Syyu yerine sadece update kullanabilirsiniz.
update komutu ile uçbirimden sistemi güncelleyebilirsiniz.
sudo rm /var/lib/pacman/db.lck yerine sadece unlock kullanabilirsiniz.
unlock komutu ile pacman veritabanı kilitli kaldığında kilidi kaldırabilirsiniz.
sudo reflector --verbose --latest 15 --sort rate --save /etc/pacman.d/mirrorlist yerine sadece mirrors kullanabilirsiniz.
mirrors komutu ile uçbirimden en hızlı 15 yansıyı belirleyip yansı listesine yani /etc/pacman.d/mirrorlist dosyasına yazabilirsiniz.
sudo reflector --verbose --latest 15 --sort rate --save /etc/pacman.d/mirrorlist && sudo pacman -Syyu yerine sadece upgrade kullanabilirsiniz.
upgrade komutu ile uçbirimden en hızlı 15 yansıyı belirleyip yansı listesine yani /etc/pacman.d/mirrorlist dosyasına yazabilir ve en son güncellemeleri alarak sistem güncellemesi ve sistem yükseltmesi yapabilirsiniz.
sudo pacman -Scc yerine sadece clean kullanabilirsiniz.
clean komutu ile uçbirimden ön bellekte bekleyen ve yer işgal eden eski paketleri ve paket listelerini silip temizleyebilirsiniz.
sudo pacman -R yerine sadece remove kullanabilirsiniz
remove komutu ile uçbirimden bir paketi kaldırabilirsiniz. Örnek: remove firefox
sudo pacman -Qi yerine sadece info kullanabilirsiniz
info komutu ile uçbirimden bir paketin inşa bilgilerini görebilirsiniz. Örnek: info firefox
yay -S paket-adı yerine sadece aur paket-adı kullanabilirsiniz
yay -S paket-adı --noconfirm yerine sadece aurno paket-adı kullanabilirsiniz
Sağ tık menüsünde orta kısmı Türkçe yapmak için şu komutu girin ve oturumu kapatıp açın:
wget http://archman.org/source/uca.xml && mv uca.xml /home/$USER/.config/Thunar/
Başlat menüsünde ofis uygulamarının açıklamalarını Türkçe yapmak için:
git clone https://gitlab.com/Archman-OS/ofistr.git && cd ofistr && mkdir /home/$USER/.local/share/applications/ && mv *.desktop /home/$USER/.local/share/applications/
Daha önceki Archman kurulum medyalarından sürüm yükseltmesi yapıp Efes sürümüne sistemi yuvarlayabilirsiniz. Uçbirimden:
update
pac release-archman
lsb_release -a
komutu vermeniz yeterlidir. Örnek dosyaları ve kullanıcı yapılandırmalarını ise manuel olarak kullanıcı dizinine taşıyıp sistem güncellemesi dışında kalan kozmetik değişiklikleri ve yapılandırmaları da uygulamış olursunuz.
Bu sürümü sanal ve gerçek makinelere kurun, USB diske aktarıp ile canlı sistem olarak kullanın didikleyin. Taleplerinizi ve tespit ettiğiniz hataları bu başlık altından geri bildirim yapınız. Böylece her sürüm daha öncekinden daha mükemmel bir şekilde size geri dönecektir.
Bu sürüm, kararlı depolardan hazırlanmıştır ve kararlıdır. Kullanıcı taleplerinin ön plana çıkanları ile ortalama bir linux dağıtımının standartları kombine edilerek hazırlanmıştır.
Kararlı sürümü beğeneceğinizi umarım.
KURULUM MEDYASI USB AKTARIMI:
Kurulum medyasını Suse ImageWriter uygulaması ile USB'ye aktarmanızı öneririz. Bu uygulama Archman depomuzda imagewriter olarak bulunur ve Archman sürümlerinde varsayılan olarak kuruludur.
ya da
dd komutları ile kurulum medyasını USB diske yazmak için:
Linux sistem üzerinde terminal üzerinden de kalıbı USB diske yazdırabilirsiniz.
Bunun için önce USB diskinizi şöyle bir komut ile biçimleyin:
sudo mkfs.vfat /dev/sd? -I
ardından kalıbı şu komut ile yazdırınız:
sudo dd bs=4M if=/dosya-yolu/archman.iso of=/dev/sd? status=progress && sync
Bu komuttaki dosya-yolu kalıbın bulunduğu dizindir. Kurulum kalıbı nerede ise o dizini yazmalısınız. archman.iso yerine ise indirdiğiniz kalıbın tam adını yazmalısınız. ? işareti yerine ise usb diskinizin harf etiketini yazmalısınız.
BAĞIŞ: Archman Linux çalışmalarına verdiğiniz gönül desteği, Archman Linux kullanımınız, testleriniz ve geri bildirimleriniz bizim için maddi kıymet biçilemeyecek kadar değerlidir. Her türlü katkıya her zaman açığız ve her türlü desteğinize ihtiyacımız var. Archman Linux çalışmalarına, sunucu hizmetleri, alan adı hizmetleri, donanım hizmetleri gibi alanlarda maddi sarfiyatlar mevcuttur. Bu sarfiyatlar için maddi katkı vermek isterseniz http://archman.org/archman-bagis/ bağlantımızdan faydalanarak bize katkı verebilirsiniz Bağışları elimize ulaşan topluluk üyelerimize şükranlarımızı sunarız. Kıymetli topluluğumuz, her türlü destseğiniz için teşekkür ederiz.
Saygılarımla...
SHA1SUM
16687b6574286bb722d1f55589a373c1d4594b3d
MD5SUM
152364d3d35a7c74e5e4b4aff071bc6f
Arch tabanlı sistemler ve Archman Linux hakkında daha fazla bilgi ve belgeye ulaşmak için BELGELER bağlantısını incelemeyi unutmayınız
Pacman kullanımı ve komutlarını öğrenmek için buraya, pacman (paket kurulum, sistem güncelleme vb) çözümleri için ise buraya bakabilirsiniz.
archman.org - Bizi bilen iyi bilir, bilmeyen de kendi gibi bilir.!